Het belang van Fryske fruitbomen

FotoFryskeFruitbomenjuni2Auke Kleefstra in zijn kwekerij in Sumar.

SUMAR – Auke Kleefstra is in het dorp waar hij oorspronkelijk vandaan komt, Aldeboarn, zijn eerste kwekerij op het erf van zijn ouders begonnen. Later toen het serieuzer werd, kwam daar de grote kwekerij net buiten Aldeboarn, de kwekerij in Sumar en zelfs één in Vlaardingen bij. Kleefstra is vooral bekend door het kweken van speciale en met name Fryske fruitbomen.

Door: Jantsje Walstra – Foto:  Wietse Hummel – Ook geplaatst in Rondom Leeuwarden, Heerenveen, Drachten en Sneek.

Na de middelbare school ging Kleefstra naar de tuinbouwschool in Frederiksoord (1982–1985). Hier begon zijn passie voor fruitbomen. Daarna deed hij vervangende dienstplicht. Hij werd toen (1987-1988) aangesteld bij een project fruitbomen en groen bij kleine dorpen in Drenthe. De bedoeling was om het historisch karakter van de dorpen te herstellen. Door de schaalvergroting in de landbouw was het historisch groen verschraald.

Deze passie voor fruitbomen leidde tot het oprichten van zijn eerste professionele kwekerij in 1990 net buiten Aldeboarn. Kleefstra kweekt vele fruitrassen afkomstig uit Fryslân. Een van de vroegere appelsoorten die hier vandaan komt, is de Doeke Martens. De kweker is er bij toeval op gewezen door een particulier met een boomgaard in Goutum. Andere appelrassen van Friese oorsprong zijn Dokkumer Nije en de Schone van Iephof. Ook zijn de Notarisappel en De Schoone van Boskoop bij hem verkrijgbaar. Deze laatste appel is beter bekend als de Goudreinette,  deze wordt vaak gebruikt in appeltaarten en -beignets. Peren kweekt hij ook, zoals de bekende Juttepeer en Pondspeer. De Pondspeer wordt in Friesland ook wel de Harm Harkes genoemd.

De verschillende fruitsoorten die Kleefstra kweekt kunnen ook op verschillende manieren gebruikt worden. Zo worden bepaalde vruchten ingemaakt tot jam of verwerkt tot moes. Ook kunnen er alcoholhoudende dranken van worden gemaakt zoals cider of andere wijnen.

Kleefstra heeft ook nog een kwekerij aan de andere kant van Nederland in Vlaardingen. Het valt hem op dat daar nog meer markt is voor biologische fruitbomen; duurzame vruchtbomen met kwaliteit. Hoe meer mensen omringd worden door beton en asfalt, hoe meer mensen weer verlangen naar de natuur en mijn eerlijke producten”, lacht de kweker.

Volgens Kleefstra is het erg belangrijk om de fruitbomen te behouden. Ten eerste is dat volgens hem van belang vanuit cultuurhistorisch oogpunt. Bijvoorbeeld bij bestaande huizen de oorspronkelijke beplanting herstellen of straten opnieuw beplanten in oude stijl. De kweker zegt ook dat het vanuit toeristisch oogpunt aantrekkelijk is om de fruitbomen te behouden. ,,De oude Fryske natuur aanschouwen en daarin recreëren is toch het mooist?”, aldus Kleefstra. Een derde reden voor het belang van het behoud van deze bomen zijn de streekproducten die ze voortbrengen en die steeds meer in trek komen. Kijk alleen maar naar de populariteit van het “wâldbeantsje”.

Naast het kweken van fruitbomen geeft Kleefstra ook snoeicursussen aan  vrijwilligers en cursisten van Landschapsbeheer Friesland. Hij geeft ook cursussen enten. Hierbij leren de cursisten hoe ze een enttakje van een moederboom moeten kweken zodat die kan uitgroeien tot eenzelfde volwassen boom. Met zijn werkzaamheden hoopt Kleefstra zijn steentje bij te dragen aan het herstel van het cultuurhistorische Fryske landschap.